TOBB’ dan Odamıza gelen yazıda, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) bünyesindeki Doha müzakerelerinde yaşanan tıkanmanın ardından, aralarında ülkemizin de yer aldığı ve uluslararası hizmet ticaretinin yaklaşık %70'ini gerçekleştiren 23 DTÖ üyesi (Türkiye, AB-28, ABD, Avustralya, Güney Kore, Hong Kong, İsrail, İsviçre, İzlanda, Japonya, Kanada, Kolombiya, Kosta Rika, Lihtenştayn, Meksika, Morityus, Norveç, Pakistan, Panama, Peru, Şili, Tayvan ve Yeni Zelanda) tarafından hizmet ticareti alanında serbesti sağlanması amacıyla 2012 yılından bu yana Hizmet Ticareti Antlaşması (TİSA) adı altında çoklu müzakereler yürütüldüğü belirtilmektedir.
Tüm hizmet sektörlerini ve hizmet sunum biçimlerini kapsayan müzakerelerde, mümkün olduğu ölçüde mevcut pazara giriş koşullarının garanti altına alınması ve yeni pazara giriş olanaklarının yaratılmasının amaçlandığı, ayrıca belirli alanlarda hizmet ticaretinin kolaylaştırılarak daha öngörülebilir koşullarda gerçekleştirilmesi ve sektörel bazdaki engellerin giderilmesini teminen yeni kurallar geliştirilmesinin hedeflendiği; bu çerçevede, söz konusu Anlaşmada günümüz küresel ekonomik yapısı ve teknolojideki değişimler çerçevesinde ortaya çıkan yeni sorunların çözümüne yönelik güncel ve geliştirilmiş ticaret kurallarının oluşturulmasının hedeflendiği belirtilmektedir.
Ayrıca, şu ana kadar yeni ve geliştirilmiş kuralların belirlenmesine yoğunlaşılmış olduğu, geçtiğimiz Ekim ayından itibaren pazara giriş müzakerelerine ağırlık verilmeye başlandığı bildirilmektedir. Bu çerçevede, muhatap ülkelere yönelik pazar açılımı taleplerinin belirlenmesi
çalışmalarında yararlanılmak üzere, ülkemiz hizmet sunucularının TİSA tarafı ülkelerin pazarlarına girişte veya piyasada faaliyet gösterirken karşılaştıkları engellere ilişkin görüş ve değerlendirmelere ihtiyaç duyulduğu belirtilmektedir. Bu amaçla, ülke pazarlarına giriş ve piyasada faaliyet gösterme aşamasında karşılaşılan engeller ve ayrımcı uygulamaların tespitine yönelik olarak bir örneği aşağıda yer alan soru formu hazırlanmıştır.
İlgilenenlerin formu doldurarak en geç 12 Ocak 2016 Salı günü mesai bitimine kadar bilecik@bileciktso.org.tr adresine göndermeleri rica olunur.
Lütfen aşağıda sıralanan hususlar itibariyle, TİSA tarafı ülkelerde karşılaşılan sorunları, ülke ve sektör belirterek bildiriniz:
TİSA tarafı ülkeler: Türkiye, AB-28, ABD, Avustralya, Güney Kore, Hong Kong, İsrail, İsviçre, İzlanda, Japonya, Kanada, Kolombiya, Kosta
Rika, Lihtenştayn, Meksika, Morityus, Norveç, Pakistan, Panama, Peru, Şili, Tayvan ve Yeni Zelanda
KONU BASLIGI SORUN
1-Yabancı sermayeye yönelik oransal veya miktar bazında
azami kısıtlamalar (sektör veya firma bazında),
2-Yatırım izin sistemi varsa keyfi verilmesi veya ekonomik
katkı varsa izin verilmesi,
3-Birleşme ve satın almalara ilişkin kısıtlamalar,
4-Piyasada faaliyet gösterebilecek hizmet sağlayıcıların
sayısının tekeller, münhasır haklar, imtiyaz sözleşmeleri,
mesleki ruhsatlar vb. yoluyla kısıtlanması,
5-Hizmet işlemlerinin değer veya miktar bazında kısıtlanması,
6-Hizmet sunumunun yetkilendirmeye tabi olduğu durumlarda ~
yetkilendirmelerin ekonomik gereklilik testine veya sayısal
kotalara bağlı olarak sayıca sınırlanması,
7-Yerli gerçek veya tüzel kişilerle ortak girişim kurma
zorunluluğu,
8-Şirket tipi zorunlulukları,
9-Şube şeklinde faaliyet göstermeye izin verilmemesi, ilgili
ülkede şirket/bağlı ortaklık kurma Şartı aranması,
10-Yönetim kurulu üyeleri ve şirket müdürlerine yönelik yerleşik
olma zorunlulukları, vatandaşlık şartları, ikametgah gösterme
zorunlulukları,
11-Gayrimenkul edinimine ilişkin kısıtlar,
12-Hizmet arz eden gerçek veya tüzel kişinin çalıştırılabileceği
toplam personel sayısının kısıtlanması,
13-Hizmet sağlayıcıların istihdam edebileceği kişilerin
tabiivetine yönelik kısıtlama,
14-Yabancı çalışma ve oturma izinlerinde yaşanan sıkıntılar,
15-Çalışma vizelerinin alınmasında yaşanan sıkıntılar,
16-Yerli personel çalıştırma zorunluluğu,
17-Yetkilendirme/lisanslama aşamasında veya başka bir
avantajdan yararlanmanın ön koşulu olarak hizmet
sağlayıcılara yerli girdi kullanma, yerli tedarikçilerden satın
alım yapma veya yerli ürün/hizmet satın alma zorunlulukları
getirilmesi,
18-Hizmet sağlayıcılara, yetkilendirme/lisanslama aşamasında,
belirli bir avantajın kullanılmasının ön koşulu olarak veya
başka bir şekilde yurtdışına hizmet ihracatında bulunma
zorunluluğu getirilmesi,
19-Teknoloji transferi şartları,
20-Sınır ötesinden hizmet sunmanın, hizmet sunulacak ülkede
irtibat bürosu kurma veya benzeri yerleşiklik şartlarına tabi
tutulması,
21-Hizmet sağlayıcının olağan faaliyetleri çerçevesinde
yurtdışına veri işleme veya depolama gibi amaçlarla veri
aktarımı yapılıp yapılamadığı,
22-Şirketlere bilgi işlem merkezlerini ülke içinde bulundurma
zorunluluğu getirilip getirilmediği,
23-Hizmet sunmayı zorlaştıran, pazara girişe ilişkin diğer
kısıtlamalar ve sorunlar,
24-Yerli yabancı ayrımı getiren tüm düzenleme ve uygulamalar
(teşvikler, vergi düzenlemeleri, kamu ihale sistemi,
yetkilendirme vb. alanlardaki her tür ulusal mevzuatta yabancı
veya yabancı sermayeli hizmet sağlayıcılara yönelik ayrımcı
uygulamalar),
25-Diğer ülkelerin hizmet sunucularını kayıran rekabeti bozucu
düzenleme ve ayrımcı uygulamalar.